تولید و عرضه کلیه صنایع ریخته گری آلومینیوم و روی و آلیاژهای مربوطه
فلزات غیر آهنی (Non-ferrous metals) که به فلزات رنگین معروف هستند آلیاژها یا فلزاتی هستند که عناصر سازنده آنها از جنس آهن نیستند. همه فلزات خالص درون جدول تناوبی عناصر غیرآهنی هستند، به جز آهن (Fe) که از لاتین «ferrum» به معنای «آهن» نیز فریت نامیده می شود.
قیمت فلزات رنگین نسبت به فلزات آهنی گران تر است، اما به دلیل خواص مطلوب خود از جمله وزن سبک مانند فلز (آلومینیوم)، رسانایی بالا مانند (مس)، استقامت بالا مانند فلز (بیسموت)، خواص غیر مغناطیسی یا مقاومت در برابر خوردگی مانند (روی) در صنایع گوناگون به وفور استفاده می شوند. برخی از مواد غیر آهنی در صنایع آهن و فولاد استفاده می شود، مانند بوکسیت که برای شار در کوره بلند استفاده می شود.
سایر فلزات رنگین از جمله کرومیت، پیرولوزیت و ولفرامیت برای ساخت آلیاژهای آهنی استفاده می شوند. با این حال، بسیاری از فلزات رنگین دارای نقطه ذوب پایینی هستند مانند فلز (قلع) که در صنعت الکترونیک به صورت مستمر استفاده می گردد تا برای کاربرد در دماهای بالا مناسب تر شوند.
مهم ترین نکته ایی که باید در خرید فلزات غیرآهنی به توجه کرد عیار و خلوص آن است. چون تشخیص نوع فلز برای بعضی از افراد مشکل بوده گاها دیده شده که در بعضی از معاملات حتی محصول خریداری شده چیزی غیر از سفارش مشتری بوده پس باید در این کار تیز بینی خاصی به کار گرفت. عدم دقت در هنگام خرید باعث دریافت محصولی بی کیفیت شده که در نتیجه موجب پایین آمادن راندمان کاری و از دست رفتن کل و یا بخشی از سرمایه شما خواهد شد.
به دلیل گستردگی و کاربرد فراوان این گروه از فلزات عواملی که بر قیمت روز فلزات آهنی موثر هستند بسیار زیاد است.
برخی از این موارد عبارت اند از : نواسانات قیمت بورس که خود تاثیر پذیر از قیمت بازار های جهانی است - شاخص نرخ دلار - میزان عرضه و تقاظا - قیمت انرژی برای استخراج و تولید - هزینه حمل و نقل - از جمله مواردی هستند که بر قیمت لحظه ای فلزات غیرآهنی مانند قیمت مس تاثیر گذارند.
فلزات آهنی مانند چدن یا فولاد کربنی دارای محتوای کربن بالایی هستند که به طور کلی در معرض رطوبت آنها را در برابر زنگ زدگی آسیب پذیر می کند. اما این در مورد آهن فرفورژه که به دلیل خلوص آن در برابر زنگ زدگی مقاوم است و فولاد ضد زنگ که با وجود کروم از خوردگی محافظت می شود، صادق نیست.
ضایعات غیرآهنی معمولا بازیافت می شوند و بخش مهمی از صنعت متالورژی را تشکیل می دهند، جایی که فلزات جدید با استفاده از مواد قراضه تولید می شوند. این می تواند شامل ذوب مجدد و ریخته گری مجدد فلزات غیر آهنی باشد. فلزات غیرآهنی بازیافتی از مواد ضایعات صنعتی، فناوری های ضایع شده (مانند کابل های مسی) و حتی انتشار ذرات به دست می آیند.
همانطور که از نام فلزات غیر آهنی پیداست، انتظار می رود که در ساخت آن ها خبری از ترکیبات آهنی نباشد یا حداقل مقادیر بسیار کمی آهن در آن ها مشاهده شود. معمولا قیمت فلزات غیر آهنی از فلزات آهنی بیشتر بوده و این محصولات از ارزش بیشتری در صنایع برخوردار هستند. در ادامه با دسته بندی فلزات غیر آهنی آشنا می شویم :
• آلومینیوم : بخش مهمی از سهم بازار خرید و فروش فلزات غیر آهنی متعلق به فلز آلومینیوم است. آلومینیوم جزء فلزات غیر آهنی سبک به شمار می رود که در برابر خوردگی مقاومت خوبی دارد.
• مس : همه ما فلز مس را با رنگ متمایل به قرمز یا قهوه ای آن می شناسیم. یکی از فلزات غیر آهنی پرکاربرد که از ترکیب آن با فلز قلع می توان به آلیاژ ارزشمند برنز دست پیدا کرد.
• روی : از مهم ترین کاربرد فلز روی می توان به استفاده از آن در ساخت فلز برنج اشاره کرد. قیمت روی در بازار دارای نوساناتی است که در سایت تجارت گرام می توانید قیمت لحظه ای روی را پیگیری کنید.
• سرب : از سنگین ترین فلزات غیر آهنی است. منتشر شدن گازها و ترکیبات سرب در هوا می تواند باعث ایجاد مسمومیت شود. از این رو در استفاده از آن می بایست نهایت دقت را داشت.
• نیکل : سه خصوصیت اصلی نیکل عبارتند از: سختی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و کارایی بالا در شرایط دمایی مختلف.
• نقره و طلا : نقره و طلا دو نوع از ارزشمندترین و گرانبهاترین فلزات غیر آهنی هستند که از آن ها به طور ویژه در صنعت ساخت جواهرآلات استفاده می شود.
• تیتانیوم : تیتانیوم نیز در میان انواع فلزات غیر آهنی جزء بادوام ترین و مقاوم ترین فلزات است که در برابر خوردگی استحکام بالایی از خود نشان می دهد. تیتانیوم را می توان با آلومینیوم و دیگر فلزات غیر آهنی ترکیب کرده و از آن آلیاژهای بسیار کاربردی و مهمی تولید کرد.
همانطور که گفته شد عمده این فلزات با درصد های مختلفی که مهندسین آن را تعیین میکنند به منظور ساخت آلیاژهای مهم و حساس بکار میرود و از تولید شیرنجات کپسول های CNG تا صنایع الکترونیک ، نظامی ، هوافضا و هوانوردی ، ساخت کنسروهای صنایع غذایی و…. بکار می رود.
بطور جامع و خلاصه 3 ویژگی اصلی بین این دو گروه از فلزات وجود دارد که میتوانید با بررسی این سه ویژگی تشخیص دهید که فلز پیش روی شما در کدام دسته است :
روش اول تست با آهنربا : از آنجا که فلزات آهنی دارای مقادیری از آهن میباشند و خاصیت این فلز نیز مغناطیسی است لذا با نزدیک شدن به آهنربا جذب آن میگردد ، در صورتی که فلزات رنگین و غیرآهنی غیرمغناطیسی هستند و جذب نمی گردند.
روش دوم تست خوردگی در سیستم : همانطور که گفته شد فلزات آهنی مقاوت خیلی پایینی از خود در برابر اسید و موادشیمیایی خورنده و اکسید کننده دارند ولی در مقابل فلزات رنگین به راحتی خورده و اکسید نمیگردند مانند (طلا) و فلز (روی) که در خطوط لوله کشی آب نیز از آن بهره میگیرند.
روش سوم : با استفاده از خواص کششی و استحکام در تنش کششی فلزات آهنی بهتر عمل میکنند و دوام پذیری بهتری دارند از این رو در سازه های بتنی جهت استحکام کششی در سازه از میلگردهای آهنی استفاده میگردد و فلزات رنگین اکثر یا استحکام لازم را ندارند مانند قلع و طلا که نرم هستند و یا شکننده و خیلی سخت هستند مانند بیسموت و آنتیموآن.